نویسنده: Norman Schaumberger
مترجم: فاطمه‌ی فقیهی



 
[jesi dāglәs]
Jesse Dauglas
(ت. نیویورک، 12 تیر 1276 / 3 ژویه‌ی 1897، و. نیویورک، 15 مهر 1344 / 7 اکتبر 1965)، ریاضیات.
داگلس از زمانی که دانش آموز دبیرستان بود به ریاضیات علاقه‌مند شد؛ در نخستین سال تحصیل خود در سیتی کالج نیویورک، جوانترین شخصی شد که تا آن موقع توانسته بود نشانِ بِلدنِ کالج را با درخششی چشمگیر در ریاضیات نصیب خود سازد. او در 1295 با رتبه‌ی عالی فارغ‌التحصیل شد و تحصیلات تکمیلی خود را با ادوارد کَسنر در دانشگاه کولامبیا آغاز کرد. از 1296 تا 1299 (سالی که درجه‌ی دکتری به وی اعطا شد) در سمینار کسنر در هندسه‌ی دیفرانسیل نیز شرکت کرد؛ در آنجا علاقه‌اش به هندسه پرورش یافت و وی در ابتدا متوجه مسأله‌ی پلاتوْ گردید.
داگلس از 1299 تا 1305 در کالج کوْلامبیا باقی ماند و به تدریس و تحقیق، عمدتاً در هندسه‌ی دیفرانسیئل، ادامه داد. بین سالهای 1305 و 1309 عضو «تحقیقات ملی» در پرینستن، هاروارد، شیکاگو، پاریس، و گوتینگن بود؛ در خلال این مدت راه حل کاملی نیز برای مسأله‌ی پلاتو ابداع کرد، که قسمتهای اصلی آن در مجموعه‌ای از چکیده‌های مندرج در Bulletin of the Amercan Mathematical Society («خبرنامه‌ی انجمن ریاضی امریکا») بین سالهای 1306 و 1309 بچاپ رسید، ولی شرح مفصلی از آن در دی ماه 1309 در Transactions of the American Mathematical Society «صورت مذاکرات انجمن ریاضی امریکا») منتشر شد. این راه حل موجب شد که «نشان فیلدز» در «کنگره‌ی بین المللی ریاضیدانان» در 1315 در اوْسلوْ نصیب داگلس شود.
داگلس در 1309 به مقامی در «مؤسسه فناوری مسچوسیتس» منصوب شد و تا 1315 در آنجا تدریس کرد؛ در سال تحصیلی 1317-1318 عضو تحقیقاتی «مؤسسه‌ی مطالعات پیشرفته» در پرینستن بود و در 1319 و 1320 کمک هزینه‌هائی از «بنیاد گوْگنهایم» برای تحقیق در آنالیز و هندسه دریافت کرد. از 1321 تا 1333 در کالج بروکلین و دانشگاه کوْلامبیا تدریس کرد، سپس در 1334 به سیتی کالج بازگشت، و بقیه عمر را در آن سپری کرد.
کار داگلس در زمینه‌ی مسأله‌ی پلاتو در 1322 مجدداً پاداش داده شد، و آن هنگامی بود که او به مناسبت مقاله هایش با عنوانهای «تابع گرین و مسأله‌ی پلاتو» (مندرج در AJM، 61 [1939]، 545 به بعد)، «کلی‌ترین شکل مسأله‌ی پلاتو» (همان، 61 [1939]، 590 به بعد)، و «حل مسأله‌ی معکوس محاسبه‌ی تغییرات» (مندرج در TAMS، 50 [1941]، 71-138) «جایزه‌ی یادبود بوْخر» را دریافت کرد. مسأله‌ی پلاتو ظاهراً برای اولین بار در حدود سال 1139 توسط لاگرانژ مطرح شد، و طی سالهای 1249 تا 1259 بسیاری از ریاضیدانان را – که برجسته‌ترین آنها ریمان، وایرشتراس، و اشوارتس بودند – به خود مشغول کرده بود. مسأله‌ی مربوط است به اثبات وجود سطحی با حداقل مساحت. محدود به یک منحنی بسته‌ی مفروض. قبل از راه حل داگلس، ریاضیدانان موفق به حل تعدادی از موارد خاص شده بودند، چنان که در قرن نوزدهم راه حلی برای چهار ضلعی معوجی که دارای یک صفحه‌ی تقارن باشد بدست آمد. راه حلی که داگلس در سال 1309 بدان دست یافت کلیت بسیار بالائی دارد؛ در واقع، این راه حل آنگاه معتبر است که محیط به صورت منحنی پیوسته، مسدود، و غیر متقاطعی (منحنی جوردن) باشد – حتی ممکن است این محیط در فضائی دارای ابعاد متعدد باشد. [ر. گارنیه در 1306 و ت. رادوْ در 1309 توانسته بودند مسأله را با استفاده از روشهای نوع دیگر و با کلیتی کمتر حل کنند].
با پایان گرفتن حل اساسی‌ترین نمونه‌ی مسأله‌ی پلاتو – یک محیط واحد مشخص با کوچکترین سطح متصل به آن – داگلس کار خود را با بررسی سطوح محدود به تعداد معینی منحنی و بررسی سطوح ساختارهای پیچیده‌ی توپولوژیک – نظیر سطوح یک جانبی یا سطوح کروی با هر تعداد دسته‌های متصل یا هر تعداد سوراخ - ادامه داد. او بین سالهای 1310 و 1318 راه حلهائی برای این گونه مسائل عرضه کرد و دیگر شکلهای عمومی مسأله را تنظیم و حل نمود.
اما مسأله‌ی پلاتو نشان دهنده‌ی یگانه علاقه‌ی داگلس به ریاضیات نبود. در 1320 او راه حل کاملی از مسأله‌ی معکوس حساب تغییرات برای فضای سه بُعدی منتشر کرد – مسأله‌ای که تا آن زمان لاینحل بود، اگرچه در 1273 داربو مورد دو بُعدی مسأله را توضیح داده و حل کرده بود. علاوه بر انتشار حدود پنجاه مقاله در هندسه و آنالیز، کار داگلس در زمینه‌ی نظریه‌ی گروهها شایان توجه است؛ او در 1330 تلاش زیادی صرف مسأله‌ی تعیین همه‌ی گروههای محدود در دو مولد A و B، نمود گروههائی که دارای این خصوصیت هستند که هر عضو گروه می‌تواند به شکل ArBs نشان داده شود؛ در این حالت r و s اعداد صحیح بشمار می‌روند.

کتابشناسی

یکم. کارهای اصلی. SM، 4 (1936)، 89-90، حاوی فهرستی از آثار داگلس تا قبل از سال 1936 است. فهرست کاملی از نوشته‌های او در پرونده‌ی گروه ریاضیات سیتی کالج نیویورک موجود است.
دوم. خواندنیهای فرعی. مقداری از اطلاعات مربوط به زندگی داگلس تا قبل از سال 1936 را می‌توان در SM، 4 (1936)، 89-90، یافت. در آینده‌ی نزدیک «فرهنگستان ملی علوم» زندگینامه‌ای از داگلس، مشتمل بر فهرست کاملی از آثار وی، منتشر خواهد کرد. سوکنامه‌ای درباره‌ی داگلس را می‌توان در NYHT (8 اکتبر 1965) یافت.
منبع مقاله :
کولستون گیلیپسی، چارلز؛ (1387)، زندگینامه علمی دانشوران، ترجمه‌ی احمد آرام... [و دیگران]؛ زیرنظر احمد بیرشک، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ اول